Phàn nàn, chứ không phải chỉ trích có thể gia tăng quan hệ.
Đó là một lần trong những ngày đầu của cuộc hôn nhân gần 30 năm của tôi, một dấu vết viết tay trên nhà vệ sinh của chúng tôi. Nó viết như sau: “Hãy nhớ đặt nắp chỗ ngồi xuống hoặc (che tai của bạn). Tôi có thể bị buộc phải giết bạn.”. Nếu tôi nhớ không nhầm, tôi tin rằng mình đã ký “người vợ thương yêu của anh”. Không phải khoảnh khắc đáng tự hào nhất trong cuộc hôn nhân của tôi, cũng không phải là tác phẩm văn học hay nhất của tôi, nhưng nó đã làm được điều đó. Chồng tôi thay vì cảm thấy bị xúc phạm (hay lo lắng) đã hiểu sự hài hước của tôi và cười khúc khích mỗi lần ông nhìn thấy nó. Và ông đặt ghế ngồi xuống. Tôi cảm thấy tồi tệ khi người mẹ dịu dàng phải chứng kiến cảnh tượng đó từ cuộc hôn nhân của chúng tôi. Nhưng thực tế các nhà trị liệu của các cặp đôi có thể cho tôi điểm số cao vì những trò hài hước của tôi – tại sao?
Bởi vì phàn nàn tốt cho mối quan hệ của bạn.
Không phải về mọi điều nhỏ nhặt, nhưng khi nói đến những thứ quan trọng đối với bạn (như không muốn rơi vào nhà vệ sinh do trời tối lúc 2:00 sáng và bạn thực muốn đi) thì hãy than phiền. Lý do là không phàn nàn, thay vào đó, để những mối lo ngại đó chất chứa và có thể gây hại nhiều hơn là đem lại lợi ích. Bạn càng đợi lâu, vấn đề càng lớn và bạn càng trở nên mất lí trí. Cuối cùng khi bạn bùng nổ thì những phàn nàn của bạn sẽ không còn là lời nhắn dễ thương. Nó sẽ trở thành chiến tranh.
Phàn nàn là một điều tốt nhưng cần được thực hiện đúng cách.
Nhiều nghiên cứu đã phân biệt giữa phàn nàn và chỉ trích. Phàn nàn là mối quan tâm cụ thể đến những việc một người đang làm, trong khi chỉ trích là cuộc tấn công toàn cầu về vấn đề tại sao họ làm vậy.
Chuyển từ chuyển nắp chỗ ngồi trong nhà vệ sinh đến sở thích bóp tuýp kem đánh răng, một lời phàn nàn tốt nghe như thế này: “Anh yêu, em phát điên khi thấy tuýp kem đánh răng bị bóp ở giữa, làm vậy khó mà sử dụng hết kem trong tuýp và anh biết em tiết kiệm thế nào mà. Vậy anh nhớ hãy vắt ở đầu trước rồi mới đến cuối nhé.
Trong khi một lời chỉ trích nghe thế này: “Em đã nói với anh về chuyện kem đánh răng 100 lần rồi. Anh bị sao thế? Anh không bao giờ bỏ vào tai lời em nói. Anh thật ngớ ngẩn. Không gì quan trọng với anh ngoài cái thứ bóng đá ngu ngốc ấy. Được thôi em sẽ ít quan tâm đến điều đó hơn.”
Chúng ta không cần suy nghĩ để biết cách tiếp cận nào sẽ nhận được kết quả tốt hơn. Khi bạn phàn nàn bạn làm cho đôi bên cùng có lợi: chồng bạn trở thành người hùng chỉ bằng cách không bóp ở giữa tuýp đánh răng nữa và như vậy cả hai đều vui vẻ. Khi bạn chỉ trích, bạn bị bỏ lại với sự xấu hổ và đổ lỗi. Ai muốn chạm vào cái đó bằng cái cột dài 10 foot? Và điều gì xảy ra với tuýp kem đánh răng? Bị thua trong cuộc tấn công chớp nhoáng. Và cũng dễ hiểu khi người khác không chịu nghe bạn nói.
Bây giờ bạn có thể đang nghĩ, tại sao tôi nên điều chỉnh sự phàn nàn của tôi về người bạn đời nếu anh ấy (hoặc cô ấy) là người đang làm điều gì sai (và đã làm điều đó sai trong một thời gian dài)?
Điều ấy dẫn đến điểm mấu chốt sau: “Kết quả mong muốn của bạn là gì?” Có phải để cải thiện mối quan hệ của bạn hay làm cho bạn đời của bạn cảm thấy xấu hoặc được sửa lỗi hay không? Bạn muốn thay đổi nhiều hơn là tìm kiếm sự bình đẳng hay trả thù. Khi bạn đã sẵn sàng để làm cho mọi việc tốt hơn đối với cả hai bạn thì đây chính là thời điểm để tìm hiểu sâu hơn. Dưới đây là tám cách để đạt hiệu quả cao nhất khi bạn muốn thực hiện:
1. Hãy cụ thể: Không phải phàn nàn về tất cả mọi thứ mà bạn đời làm sai, hãy tập trung vào điều cụ thể.
Đừng tấn công liên hồi, đây không phải là vụ ám sát nhân vật 101. Hãy quay trở lại với điều khiến bạn bận tâm nhất ngay bây giờ và để bạn của bạn đời bạn nguyên vẹn (nhớ lấy, bạn yêu phần đó).
2. Giữ nó ở hiện tại, gắn vào hiện tại
Bạn có còn giữ quyển tạp chí trên bàn cà phê của bạn từ 5 hoặc 10 hoặc 20 năm trước không? Tất nhiên là không, đó là những chuyện cũ. Chính xác.
3. Hãy là người phát thanh: Đừng phán xét, báo cáo
Chỉ có sự thật thôi. Một khi bạn bắt đầu đưa ra phán quyết, không chỉ bạn có thể đánh giá sai “lý do” đằng sau hành vi đó, dù cho bạn có một chút đúng khi nói ai đó lười biếng hoặc kém tập trung thì khả năng nó mang đến sự thay đổi cho bạn sau đó không cao.
4. Tránh những từ ngữ mang tính tuyệt đối như “Luôn luôn” và “Không bao giờ”
Bạn không bao giờ giúp đỡ. Bạn luôn luôn trốn tránh khi có việc phải làm. Chúng ta sẽ không vội vàng chạy ngay đến quầy thu ngân và hỏi về các thuộc tính của sản phẩm. Không chung chung mà tập trung vào hiện tại: “Bây giờ tôi cần sự giúp đỡ của bạn với các loại hàng tạp hóa này.”
5. Nhận thức quyền lợi của bạn
Thế giới sẽ là một nơi hoàn hảo nếu điều này đúng. Chúng ta không có quyền bắt người bạn đời trở thành những thiên tài đọc suy nghĩ để đáp ứng mọi nhu cầu của chúng ta. Chúng ta cũng không có quyền đòi hỏi ai đó làm điều gì theo cách của chúng ta chỉ vì (chúng tôi nghĩ) điều đó tốt hơn hoặc đúng hơn. Tuy nhiên, chúng tôi có quyền yêu cầu. Nó sẽ khác. Đừng giả định rằng cách của bạn là cách đúng duy nhất. Giải thích tại sao điều đó quan trọng với bạn. Logic được thể hiện một cách điềm đạm thường chiếm ưu thế.
6. Hãy tử tế (và hài hước) bất cứ khi nào có thể
Levity là một từ khác cho sự rộng lượng. Bạn đang thực sự chia sẻ tiếng cười. Chỉ mất thêm một giây để tạo ra sự hài hước trong một tình huống nhưng với những lợi ích mà nó tạo ra, đến cuối cùng thật sự là một cách tiết kiệm thời gian tuyệt vời.
7. Sử dụng lòng nhân ái cảm hóa lỗi lầm (và giải thoát nó)
Có cách giải quyết nào cho sự điên rồ của người bạn đời không? Bạn có phát điên khi chồng bạn đắn đo mãi mà vẫn chưa chọn được nhà hàng cho buổi hẹn hò? Thách thức chính mình để tìm một lý do chính đáng cho câu hỏi tại sao. Có phải anh ấy rất để tâm đến hạnh phúc của bạn đến mức anh ấy không muốn làm bạn thất vọng không? Có phải bạn đã quá khắt khe với anh ấy không? Thật là một tội ác. Chấp nhận điều đó, bạn có thể chuyển suy nghĩ và nắm bắt cơ hội để đọc gì đó hoặc làm móng trong khi chờ đợi, nhưng nếu bạn quyết định muốn anh ấy bớt kỹ lưỡng (tức là nhanh hơn), bạn hãy cùng anh ấy bàn bạc với sự cởi mở chứ không phải là một sự khiêu khích.
8. Thực hiện các yêu cầu, không đòi hỏi và bắt tay
Làm thế nào để tránh trở thành một người phiền toái? Đừng giao giảng hay đòi hỏi. Điều đó làm cho bên kia thụ động và hy vọng bạn sẽ sớm kết thúc câu chuyện. Thay vào đó hãy thực hiện một thỏa thuận. Một thỏa thuận của hai bên và bắt đầu bằng một cuộc trò chuyện: “Tôi muốn bạn giúp làm mấy món ăn? Bạn có thể làm được không? Khi nào? Bạn muốn gì khác không?”. Nếu không có cuộc trò chuyện hai chiều, cũng sẽ không có cam kết và trách nhiệm. Đừng nghĩ đó là cuộc đối đầu căng thẳng về tình cảm mà hãy nghĩ rằng đó là cuộc họp bàn chuyện kinh doanh. Hậu quả nếu thỏa thuận bị phá vỡ là gì? Ổn thôi nếu bạn thích. Nhưng hậu quả lớn nhất là làm suy yếu mối quan hệ của bạn. Nếu bạn muốn kinh doanh hay bất cứ điều gì khác cùng nhau thì việc hiểu rõ nhau là rất cần thiết.
Sau 27 năm kết hôn, chồng tôi và tôi đã chia sẻ thẳng thắn về chuyện nắp chỗ ngồi nhà vệ sinh và thảo luận về tuýp kem đánh răng. Dưới những chi tiết nhỏ giả dối là sự thật. Những phàn nàn về sự tôn trọng: “Bạn có thể tôn trọng sở thích của tôi ngay cả khi chúng không quan trọng với bạn không?. Tôn trọng là nền tảng của bất kỳ mối quan hệ nào. Các mối quan hệ viên mãn là mối quan hệ được xây dựng trên nền tảng vững chắc. Dù ước nguyện của bạn cao cả đến đâu, không có nền tảng bạn cũng không thể thực hiện.
Vì vậy, lần sau nếu lúc bạn đó bạn cảm thấy không hài lòng về điều gì đó trong mối quan hệ của bạn, hãy tạm dừng và tìm kiếm cơ hội cho những phàn nàn nhỏ. Bạn sẽ thấy mối quan hệ của bạn trở nên bền vững hơn.
Dịch: Linh Chi – SubTeam A Crazy Mind
Nguồn bài gốc: https://www.psychologytoday.com/intl/blog/worry-wise/201209/eight-ways-happier-relationship
———————
Bản quyền bài dịch của ACM team, bất kỳ cá nhân, tổ chức copy bài viết vui lòng ghi rõ nguồn theo cú pháp: [Dịch: Linh Chi – SubTeam A Crazy Mind]. Nếu không ghi rõ nguồn sẽ bị yêu cầu gỡ bỏ.
A Crazy Mind 